Başlangıçta yaşamın kökenine ilişkin ipuçları toplamak için yola çıkan Uluslararası Okyanus Keşif Programı’nın bir parçası olan araştırma ekibi, Kuzey Atlantik okyanus tabanının yaklaşık bir mil altında ‘JOIDES Resolution’ adlı bir sondaj gemisiyle çalışma başlattı.
Çalışma kapsamında Dünya’nın bu kadar derininden gelen manto parçacıklarına ilk kez ulaşılmış oldu.
JODIES Resolution’ın internet sitesinde çalışmaya ilişkin şu ifadelere yer verildi:
“Dünya’da manto kayalarına erişmek son derece zor fakat Atlantis Masifi, tabanı çok yavaş yayılmadan ötürü manto parçacıklarını belirli noktalarda yüzeye eriştirerek nadir de olsa avantaj sunuyor.”
Çalışmayı yürüten ekip mantoyu delmemiş ve en derine inme rekorunu kırmamış olsalar da, 1267 metre derinlikten manto kayacı çıkararak yeni bir rekora imza attı.
Araştırma gemisinde yer alan ve Cardiff Üniversitesi’nde petrolog olan Johan Lissenberg, Science Magazine dergisine verdiği demeçte, örneklerin okyanus kabuğunun üst mantodan bileşim bakımından nasıl farklı olduğuna dair kanıtlar sunabileceğini söyledi.
Lissenberg, açıklamasında “Mantonun derinlerinden toplanan kayaçlar, dünya kütlesinin küresel bileşimi hakkında daha iyi tahminler sağlayabilir. Bu kütleler, magmanın nasıl eridiğini, aktığını ve ayrıştığını daha iyi anlamaya yardımcı olacaktır” dedi.
‘Project Mohole’ adlı 1961 tarihli bir proje, mantoya ulaşmak için yapılan birkaç başarısız girişimin ilkiydi.
1 Mayıs’ta sondaj gemisi, U1601C olarak bilinen deliği delmeye başlamış ve bu, 1 kilometreyi aşan derinlikte rekor miktarda manto kayacının toplanmasıyla sonuçlanmıştı.
‘Dünya’nın Ateş Küresi’: Manto
Manto, yer kabuğu ile çekirdek arasında yer alan, derinliğe göre değişen ısıya sahip bir yer katmanıdır.
‘Dünya’nın Ateş Küresi’ ve ‘pirosfer’ olarak da bilinen manto katmanının üst kesimi yüksek sıcaklık ve basınçtan dolayı plastiğe benzer özellik gösteriyor. Alt kesimleri ise sıvı halde bulunur. Bu nedenle mantoda sürekli olarak alçalıcı-yükselici hareketler görülüyor.
Manto katmanının demir ve magnezyum açısından oldukça zengin olduğu biliniyor.
